“Gửi gió” Sâu lắng và ấm áp
(Nhân đọc tập thơ “Gửi gió” của Nguyễn Xuân Vinh
hội viên HVHNT Quảng ninh.)
Có lần anh tâm sự với tôi: - Sắp tới tớ sẽ cho ra mắt bạn đọc tập thơ.
Tôi cười, nửa đùa nửa thật:- Nhà chính trị thường soi sét từng câu chữ, làm thơ chắc là sắt đá lắm đây!
Cuối năm 2009 anh mang đến nhà tặng vợ chồng tôi tập thơ của mình có tựa đề thật nhẹ nhàng:” Gửi gió” do hội Nhà văn ấn hành. tháng 10 năm 2009
- Thế là Nguyễn Xuân Vinh thành nhà thơ rồi đây – Tôi cười trêu anh. Vì gần đây tôi biết, nhà xuất bản có uy tín này cấp giấy phép cho ra không ít những tập thơ không có gì đáng chú ý. Cũng thông cảm thôi, cơ chế thị trường mà. Nhận tập thơ, tôi bắt tay anh thật chặt, vẫn với giọng nửa đùa nửa thật: - Cám ơn thi sĩ . Để em xem là chè đỗ đen hay cái gì trong bị nhé – Anh chỉ cười , nụ cười thật đôn hậu.
Lật giở từng trang tôi đọc, vửa có ý tò mò mò, vừa nghe xem anh gửi những gì cho độc giả.
Với ba mươi ba bài thơ ngắn gọn, anh viết bằng những câu chữ nhẹ nhàng, giản dị, với giọng văn tâm sự hồn nhiên như hương của đất, của trời, với những hơi thở dài, người đọc chỉ cảm thấy chứ không nghe được.
Tự nhên trong tôi trào lên những lay động đồng cảm. Có lẽ phải viết vài dòng đáp lại tình cảm của anh, coi như tạ lối những câu nói đùa quá chớn của mình.
Vạn sự khởi đầu nan; Tôi đọc lại, cố tìm ra vài câu thơ hoạc ý hay nhất để mở đầu cho trang viết của mình. Được cái thơ anh viết thanh thoát, dễ hiểu và có tứ có ý rõ ràng, nên tôi đọc không thấy chán mắt, đau đầu. Có hai câu thơ tôi cứ đọc đi đọc lại : “ Người yêu người dâu bể khó tìm nhau” Và “ Người yêu người dâu bể vẫn tìm nhau” trong bải “Gửi gió”. Tôi định lấy làm chủ đề xuyên xuốt bài viết. Xong! Hay thì hay thật, nhưng có vẻ cũ. Vì trước anh đã rất nhiều người viết về chủ đề này rôi. Điển hình là chàng Kim Trọng đi tìm Thúy Kiều trong truyện Kiều của Đại Thi Hào Nguyyẽn Du, hay như bài thơ “Chiêm bao” của Nhà thơ Trần Nhận Minh. v.v Ngay cả tôi cũng đã viết đại loại như: “Ước gì có được kiếp sau/Để ta trả lại cho nhau lời thề”
Tôi quyết định đọc thêm một lần nữa. Và thật bất ngờ! Ngay trang đầu với câu thơ đầu: “Đến giờ con vẫn gọi mẹ là BU” khiến tôi gai người khi chợt nghĩ về những sự thật đang hiển hiện của “bây giờ”. Xin miễn bàn, vì nó không nằm trong chủ đề. Chầm chậm đọc lại từng câu:
“Đến giờ con vẫn gọi mẹ là bu
Tiếng ấy thân thương từ thuở nhỏ
Nơi làng quê ngập chàn sóng lúa”
Tôi chợt vỡ lẽ: Thơ càng đọc càng thấy ấm áp ấy là thơ hay, Và điều đơn giản nhất lại dễ đi vào lòng độc giả nhất. Tôi buột miệng: - Xuân Vinh ơi! Những nỗi niềm anh gửi vào gió tôi đã nhận được rồi. Đó là sự chân thành đến mộc mạc như bờ tre, khóm chuối, như bánh đa bánh đúc quê nhà. Đó là sự hồn nhiên như lời kể truyện của người quê:
“Con còn nhớ những lần giặc đến
Đôi vai gầy quang thúng gánh con theo”(Bu)
Thế mới hay! Những thứ đơn giản, sơ sài đặt vào đúng chố còn giá trị hơn nhiều lần những thứ hào nhoáng, cao sang xếp vào không gian vô hồn.
Với những câu chữ “Sơ sài” ấy anh trang ra cảm xúc của mình với quê hương:
“ Suốt một đời con tim tôi mách bảo
Nhớ quê nhà, nhớ cả chú tò he” (Nhớ tò he)
Với bạn bè: “ Ta nhường nhau khăn choàng mầu tím
Sẻ chia hơi ấm tình người” (Gặp bạn xưa)
Với vợ: “ Cứ chen vai đi giữa dòng đời
Dẫu thiếu đói vẫn nụ cười rạng rỡ
Nắng gần tắt em băn khoăn giữa chợ
Biết mua chi: Rau, mắm hay cà...” (Thuyền và bến)
Với con cháu: “ Rưng rưng hai hàng lệ
Ông ôm cháu vào lòng.....
....Cháu ơi về nội nhé
Rỗi rãi về thăm – chơi” ( Tiễn cháu về bên nội)
Xin được đặt hai chữ vân vân , để phần những vần còn lại cho bạn đọc.
Nguyên là Giám đốc trung tâm bồi dưỡng chính trị thị xã Uông bí, làm thơ vẻ sắt đá như tôi đã đánh giá quả là qua lời. Xong! Dù sao những câu chữ anh viết ra cũng thật chín chắn và có trách nhiệm với cuộc sống, đất nước, con người:“Đâu là nơi em đứng năm xưa?
Dõi tầm mắt khắc ghi bom đạn
Đâu là nơi đêm nằm thao thức?
Ước thầm cháy bỏng nụ hôn!”(Về Đồng lộc)
Với thế sự vần xoay: “Mắt cười miệng cười bụng cũng cười
Nhân gian đâu dễ có mấy ai
Vạn năm mới biết người khôn dại
Độ thế cứu nhân - một cách đời” (Phật Như Lạc)
Và ngay với cả những kỷ niệm:
“ Lựng xanh ơi ta nhớ một thời
Chiếc lá rơi con nai ngơ ngác...
...Hỡi người đời sao chẳng nghĩ trước sau
Phá rừng xanh, phá trong mình lá phổi...” (Nuối tiếc Lựng xanh)
Nói như thế không có nghĩa thơ anh điềm đạm khô cứng:
“ Người hỡi người sao chẳng thuộc về nhau
Tình vẫn đến như bài ca bất tận” (Gửi gió”
Và hai câu này nữa thì chị em cũng nên đề phòng:
“Anh cứ đợi từng hồi chuông điện thoại
Để được nghe nhip đập trái tim em”(Phong thư bây giờ)
Đọc hết tập thơ của Nguyễn Xuân Vinh tôi còn nhận ra một điều thú vị nữa, đó là: Những vần thơ tự sự đầy ắp những nội niềm gai góc, nhưng cũng thanh thản đón đợi và chấp nhận:
“Có ai hiểu trăng tròn hạy đã khuyết
Để chạnh lòng đau đáu chốn nhân gian”....
...”.Hãy nhận lấy!Trời ban cho có vậy
Để tiếng cười thanh thản phía chiều buông”( Tự sự)
Thật ra cách viết này Đã có nhiều cây bút chạm vào. Nhưng mà đọc thơ anh tôi vẫn cảm giác ngường ngượng . Biết đâu! Có lần nào đó mình đã cố phanh cái ngực lép, nghênh ngang đi giữa phố phường, hoạc cố ý vuốt chòm râu chẳng ra râu, ria chẳng ra ria giữa đám đông. Khổ nỗi! Vốn sinh ra và lớn lên ai cũng muốn phấn đấu trở thành anh hùng, thành người nổi tiếng. Anh đã nhắc lại cái điều mà ta dễ quên:
“ Cứ tìm hoài một nửa đời ta
Qua giá rét, qua mưa giăng nắng hạ
Một nửa không tìm về gõ cửa
Để lặng thầm một nửa trống không...” (Tìm một nửa)
Rõ ràng, cái một nửa không thể có mà ta cố tìm sẽ trở thành vô vọng.. Cái vô vọng trong tình yêu là chuyện khác. Còn vô vọng trong thực tế lại thật là tồi tệ. Cụ Đỗ Phủ đời Đường ở Trung quốc đã nói: “ Cái gì biết thì nói, cái gì không biết thì không nói mới là người hiểu biết” Tôi mạn phép cụ thêm bớt một chút để nhủ mình: -“Cái gì biết thì làm, cái gì không biết thì không làm mới là người hiểu biết” Vì theo Phật dạy : “Kẻ thù lớn nhất đời người là chính mình”.. Suy nghĩ đến đây tôi có phần chột dạ và thấm thía hai câu thơ : “Như kiến nhỏ kiếm tìm cành rơm nhỏ
Thật nhọc nhằn vẫn ấm áp niềm vui!” (Tự sự)
“Gửi gió” như một báu vật gia truyền vô giá của thầy bu, chắt chiu một nắng hai sương trao lại cho Nguyễn xuân Vinh. Thật đáng quý khi anh nhận và giữ gìn nó như tròng mắt con ngươi mình qua bao thăng trầm cuộc sống , vật đổi sao dời , giờ đây anh có dịp trao lại cho con cháu:
“Lời ru ngàn thủa ngọt ngào
Lắng trong sâu thẳm bao điều nghĩa nhân
Muốn biết xa phải biất gần
Biết công cha mẹ sinh thành thì nên” (Cháu ngoan hãy ngủ)
...Mặc dù đã thuộc thơ mình như cháo chảy, vậy mà có lúc đọc lại tự tôi lại buông tiếng thở dài: Giá như ngày đó mình soi kỹ thêm có phải hơn không. Giá như thêm câu này, bỏ chữ kia thì thật tốt. Với “Gửi gió” cũng vậy thôi. Đọc xong tập thơ, tôi tìm gặp tác giả, đưa ra một vài thắc mắc về câu chữ và bố cục. Ví dụ như: Từ “mải miết” trong câu “Có cánh cò mải miết chao nghiêng” ; hay như: Bố cục bài thơ “Khát” tiền hậu bất nhất.v.v. Anh đọc lại và gật gù , rồi khẽ thở dài: -Ừ!Giá như sửa lại được...! Chú phần anh vài dòng gửi tới độc giả một lời xin lỗi trân thành nhé!. Tôi động viên anh: - Tiên được coi là hoàn hảo, vậy mà cũng có lúc thở dài: - “ Giá như được làm người thì hay biết mấy”. Mà anh biết đấy! Người thì có ai hoàn hảo đâu! Em tin là những tâm sự anh gửi vào gió khá đầy đặn hương vị rồi. Bạn đọc sẽ thấy cả thôi. Anh lại cười thật đôn hậu./.
Uông bí ngay: 20/03/2010
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét