Giấc mơ thi sỹ - Một bài thơ hay của Phan Phú Khánh
Giấc mơ thi sĩ
Phan Phú Khánh
Ngửa mặt trông …chỉ thấy: Trăng trắng bay.
Cúi mặt quyết
Bước qua bóng nắng…
Cao xanh hỡi!
Vòm trời lồng lộng.
Sao vẫn còn ẩn chứa bão dông ???
Đất mẹ ơi!
Mỡ mầu dâng cuộc sống,
Mãi quặn đau gạn sỏi đá âm thầm ...
Tôi không dám mơ làm thi sỹ nữa!
Sợ thấy dáng quầng những buổi sáng binhg minh,
Sợ đất thôi xanh khói phủ nghẹn đòng đòng,
Sợ thấy vành khăn băng trái tim ứa máu…
Tôi mơ về bến nước trong quê mẹ
Dịu êm vào muôn thủa tình em…
Ngửa mặt trông…!
PPK đang đứng giứa đất trời “Trông trời, trông đất, trông mây.” Hình ảnh luôn đập vào mắt anh là “Trăng trắng bay”. Sao không là mây trắng hay trời xanh…?.
Ừ…! Trăng trắng, hình ảnh
thật lung linh, huyền ảo. Nhưng nếu dừng lại ngắm kỹ hơn một chut, ta lại thấy có gì đó rờn rợn. Cái màu trắng mà PPK mới tìm thấy trong ánh trăng khác với cảm nhận của nhiều người. Màu trắng hắt ra vốn dĩ không phải từ một thiên thạch ta vẫn quen gọi là Trăng hiền dịu, mà từ phản xạ khối lửa của mặt trời.
Ánh sáng giả đó đã huyễn hoặc không biết bao thế hệ. Những huyền thoại về ánh sáng ấy, được dựng lên từ sức tưởng tượng của dân gian, đã mê hoặc lớp lớp trái tim ngây thơ. Và đứng ở đâu, nhìn góc độ nào ta cũng: “chỉ thấy Trăng trắng bay…”.
Một câu thơ tả rất thực một hiện tượng giả, rất đáng để người đọc suy ngẫm.
Thôi, không để ý đến gì ta nhìn thấy. PPK “Cúi mặt quyết…”
Quyết gì đây? Gì cũng phải quyết, vì lòng đã quyết. Từ quyết như một bước ngoặt của người, vì quyết là làm. Và PPK đã quyết: “Bước qua bóng nắng”. Lại một hình ảnh lạ trong thơ anh: Thường thì người viết bóng cây, bóng nươc, bóng núi, đồi .v.v.Theo tôi, có lẽ anh quyết bước qua cái bóng của chính mình, cái bóng mà nó cứ lầm lũi theo ta, khi tròn trịa, khi biến dạng dài ngắn theo góc chiếu của ánh sáng mặt trời. Chính cái bóng ấy đã khiến người ta nhiều khi không dám hoặc không muốn ngắm lại.
Và cũng là lẽ tự nhiên, anh đã bước qua sự sợ hãi, mặc cảm của chính mình để đến với những điều cần làm ngay sau khi “quyết”.
Rồi bất chợt những câu thơ của tác giả có độ bao quát rộng hơn, có chiều sâu hơn:
“Cao xanh hỡi!
Vòm trời lồng lộng…..”
“…Đất mẹ ơi!
Mỡ mầu dâng cuộc sống…”
Thật vậy, Bản chất của trời và đất lẽ ra phải thế, có như thế trời đất mới giao hòa, muôn loài mới bình yên phát triển. Có lẽ đây là điều khát vọng tột cùng của tác giả. Mà chẳng riêng tác giả đâu, cả nhân loại đều có chung khát vọng này.
Than ôi…! Từ khát vọng đến nhãn tiền lại không phải thế:
“Cao xanh hỡi! Vòm trời lồng lộng
Sao vẫn còn ẩn chứa bão dông ???
Đất mẹ ơi! Mỡ mầu dâng cuộc sống
Mãi quặn đau gạn sỏi đá âm thầm…”
Với ba mươi chữ thơ, chẳng cần bàn thêm vì đã quá đầy đủ ý nghĩa để người đọc cùng đồng cảm. Tuy nhiên, tôi lại rất thích nghệ thuật bố cục của bốn câu thơ này. Ở câu thứ nhất như một tiếng kêu gọi chân lý, câu thứ hai là câu hỏi mãi không có lời giải đáp.. Câu thứ ba một tiếng gọi thay vì những lời khảng định. Câu thứ tư khiến mỗi người đọc lên như có cả cõi lòng: ”Mãi quặn đau gạn sỏi đã âm thầm”. Nếu ta để ý kỹ sẽ thất đây là hai vế đối khá hoàn chỉnh về ý, nghĩa.
Những điều PPK trải nghiệm, nhìn thấy thực không vui chút nào, nó như những nhát dao cứa vào lòng đọc giả.
Cái quy luật muôn thuở ấy đã làm thui chột những quyết định của tác giả chăng? Sao những câu thơ nối tiếp khiến người đọc phải rùng mình:
“Tôi không dám mơ làm thi sĩ nữa!
Sợ thấy dáng quầng những buổi sáng bình minh,
Sợ đất thôi xanh khói phủ nghẹn đòng đòng,
Sợ thấy vành khăn băng trái tim ứa máu…”
Nghe có vẻ lạ! Không dám mơ, nhưng lại đang viết lên những vần thơ cháy rực trang giấy. Không! Tôi thấy, tác giả dùng nghệ thuật câu chữ để cảnh báo một sự thật trong tương lai thì đúng hơn. Ba từ “sợ” được đặt trên đầu mỗi câu thơ như một tiếng kêu sé lòng người đọc. Những dáng quầng báo hiệu mưa dây bão dật đang hiển hiện giữa ánh sáng ảo của buổi sáng mai lên tưởng chừng như yên ả. Rồi đất sẽ ra sao…? Nhân loại sẽ ra sao khi “Khói phủ nghẹn đòng đòng”. Và đây nữa: “…vành khăn băng trái tim ứa máu”. Bằng những chữ mang hình ảnh rất thơ, PPK đã làm tròn trách nhiệm của một kẻ sĩ luôn đi trước thời gian.
Xin được nhìn nhận vể những giấc mơ một chút. Thường thì sau những cực nhọc, va đập thường nhật, người ta hay khát khao khi chìm vào giấc ngủ có được những giấc mơ đẹp. Trong bài thơ tác giả hai lần nhắc đến từ mơ. Lần đâu là không dám (mơ) vì những điều nhìn thấy đã gây sốt cả tác giả lẫn người đọc. Lần thứ hai là trong khi tỉnh anh lại muốn có những giấc mơ đẹp.
“Tôi mơ về bến nước trong quê mẹ
Dịu êm vào muôn thủa tình em…”
Người đọc có cảm giác một cử chỉ buông xuôi của tác giả,
Riêng tôi lại thấy khác. Đây là giấc mơ trỗi dậy từ lòng nhân hậu , một khát vọng hòa bình cháy bỏng, một ý nghĩa nhân văn mà nhân loại tiến bộ đang hướng tới.
Xin chia sẻ cùng những vần thơ có nhiều hình ảnh được chau chuốt và đầy cảm xúc, nhiều chữ thơ ẩn chứa cả máu và hoa, Nhiều ý nghĩa đáng để bạn đọc suy ngẫm.
Trần Ngọc Ước
